Categoriearchief: Middeleeuwen

Venus en Mars | Sandro Botticelli | 1485

Het tweede topstuk van de National Gallery wat ik graag wilde zien was dit schilderij van Botticelli om de doodeenvoudige reden dat als er een Botticelli te zien is dan graag! Venus en Mars (of Mars en Venus) is een paneelschildering uit ongeveer 1485 van de Italiaanse renaissanceschilder. Het toont de Romeinse goden Venus, godin van de liefde, en Mars, god van de oorlog, in een allegorie van schoonheid en moed. Het jeugdige en wulpse paar leunt achterover in een bosrijke omgeving, omringd door speelse baby saters. Het schilderij was waarschijnlijk bedoeld om een bruiloft te herdenken, geplaatst in lambrisering of een meubelstuk om de slaapkamer van de bruid en bruidegom te versieren, mogelijk als onderdeel van een reeks werken. Dit wordt gesuggereerd door het brede formaat en de close-up van de figuren. Het wordt algemeen gezien als een weergave van een ideaalbeeld van sensuele liefde. 

Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw | 1434

Voor de National Gallery had ik tijdens mijn bezoek aan Londen niet zoveel tijd, dus had ik van te voren drie topstukken uitgezocht (en de zaalnummers) die ik wilde zien. Op je weg daar naar toe zie je dan natuurlijk toch nog heel veel prachtige schilderijen…….Dit portret van Arnolfifni en zijn vrouw wilde ik graag een keer in het echt zien, want het heeft veel betekend in de kunstgeschiedenis. In dit ontroerende schilderij ter ere van het huwelijk van de Toscaanse handelaar Giovanni Arnolfini combineert van Eyck op vernuftige wijze werkelijkheid en symboliek. In de spiegel zie je de getuige van het huwelijk, waarschijnlijk van Eyck zelf. Boven de spiegel staat zijn signatuur: Johannes de eyck fuit his (Johannes van Eyck is hier geweest). Het hondje symboliseert trouw, één brandende kaars in de kaarsenkroon kan het alziend oog van God symboliseren. De spiegel is omgeven door kleine tafereeltjes van de Passie tot de Verrijzenis van Christus en geeft aan dat het een christelijk huwelijk is. De trippen (slippers van hout die buiten werden gedragen om de leren schoenen tegen straatvuil te beschermen) op de vloer zouden aangeven dat de grond van de echtelijke woning heilig is. Wie overigens denkt dat de bruid al zwanger is heeft het mis; het was in die tijd mode om de jurk zo te plooien.

Besloten hofje (detail) | Anonieme Meesters | 16de eeuw

Vorige week was het eindelijk zover; een bezoek aan het in september geopende Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Het museum is zo’n twaalf jaar gesloten geweest voor een grootscheepse verbouwing/renovering. Online kon je de vorderingen volgen van de verbouwing en dat beloofde heel wat en het is ook heel wat….Wat een prachtig gebouw; in het oude museum is een soort moderne box gezet, die je aan de buitenkant niet zit omdat hij middenin zit, maar het nieuwe gedeelte past naadloos in het oude. Heel bijzonder! Zoek een rustige doordeweekse dag zoals ik deed en je kunt er eindeloos rond dwalen. Je loopt van het ene naar het andere prachtige kunstwerk, zoals bovenstaand kastje. Deze hofjes inspireerden begijnen bij hun gebed. Verschillende ambachtsmannen waren nodig om deze kasten te maken. Meer info: www.kmska.be

De Apocalyptische Vrouw | Albrecht Dürer | 1498

Een prachtig werk van Dürer ook in de collectie van museum De Reede in Antwerpen. Hoewel men werken uit de hele periode van de zestiende eeuw tot nu kan vinden is MDR geen historisch museum over de geschiedenis van de prentkunst. Wel wil het een vrijplaats zijn voor deze specifieke kunstvorm en mikt het daarbij vooral op kunstenaars die in beeld en streven de mens centraal stellen. Vier keer per jaar vindt een tijdelijke tentoonstelling plaats van werken in bruikleen. Net als de kerk is het museum een plek die tot reflectie en bezinning uitnodigt. “In hun stilte spreken de werken tot ons, bieden een mogelijkheid tot herkenning en troost, misschien tot een nieuw perspectief dat tot een begrip van onszelf en de ander kan leiden.” Dat is een mooi streven.

Anna-te-drieën | begin 16de eeuw

Een aantal weken gelden bezocht ik museum Krona in Uden, een museum voor religieuze kunst. Het is gevestigd in de vleugel van een eeuwenoude abdij die nog steeds bewoond wordt door de zusters Birgittinessen. In 1443 stichtten de volgelingen van Birgitta van Zweden een dubbelklooster voor zusters en broeders op het landgoed Koudewater bij Rosmalen: de Mariënwater. Voor het klooster werd in opdracht van de zusters van de Orde van de H. Birgitta van Zweden een groot aantal heiligenbeelden gemaakt door een anonieme beeldhouwer ‘Meester van Koudewater’. Een groot deel van deze werken werd op hun vlucht in 1713 door de zusters meegenomen naar hun nieuwe toevluchtsoord, de abdij Maria Refugie in Uden. Later kregen deze kunstschatten hun plek in de vaste (online) collectie van Museum Krona.  Van dit uiterst zeldzame beeld wordt algemeen aangenomen dat het afkomstig is uit het oude klooster van de Birgittinessen Mariënwater te Koudewater en dat het in ‘s-Hertogenbosch gehouwen is in een van de steenhouwersateliers, werkzaam voor de St. Jan.