Het thema van een jonge vrouw die eerst bespied en daarna gechanteerd wordt door twee mannen met macht was geliefd onder de zeventiende-eeuwse schilders. Toch deed Artemisia iets anders met het populaire onderwerp dan haar mannelijke voorgangers. Ze schilderde Susanna in een kwetsbare houding. Ze probeert haar lichaam te bedekken met een doek terwijl ze haar blik omhoog wendt, alsof ze wacht tot God tussenbeide komt. Een hele mooie tentoonstelling over Artemisia en haar tijdgenoten in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Er is werk te zien uit onder meer Palazzo Pitti en Uffizi in Florence, Museum Capodimonte uit Napels, maar ook werk uit particuliere verzamelingen wat niet vaak te zien is. “Artemisia. Vrouw & Macht” is nog te zien tot 23 januari 2022. Meer info; www.rijksmuseumtwenthe.nl

Artemisia leidt een veelbewogen leven. Als jonge vrouw wordt ze verkracht door haar leermeester, met een langslepende, publieke rechtszaak tot gevolg. Ze ontvlucht Rome en woont achtereenvolgens in Florence, opnieuw in Rome, Venetië en Napels. Ze trouwt met een man, maar is verliefd op een ander en ziet slechts één van haar vijf kinderen overleven tot volwassenheid. Cleopatra was misschien wel de machtigste vrouw uit de wereldgeschiedenis. Zij beroofde zich van het leven door zich te laten bijten door een slang, nadat de romeinse keizer Octavianus Egypte was binnengevallen. Artemisia schilderde Cleopatra vlak voor het moment van de beet. De bek van de slang nadert Cleopatra’s linker tepel, terwijl ze zelf wegkijkt, wachtend op de pijn. Artemisia schilderde de Egyptische koningin naakt, zoals dat in Italië gebruikelijk was geworden.

Een tijdje geleden verbleef ik een paar dagen in het oosten van het land en bezocht daar Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Op dit moment is daar de tentoonstelling “Artemisia. Vrouw& Macht” te zien. Artemisia werd geboren in 1593 in Rome als de dochter van een bekende schilder: Orazio Gentileschi. Daardoor heeft zij, anders dan verreweg de meeste vrouwen in haar tijd, toegang tot enige vorm van onderwijs: zij gaat bij haar vader in de leer om schilder te worden. Al snel blijkt dat zij daar een groot talent voor heeft. Het schilderen is voor haar de sleutel tot een relatief zelfstandig leven. Met haar werk verdient ze een inkomen en verwerft ze aanzien en een mate van vrijheid. Artemisia schilderde dit portret van Maria met het Christuskind in de tijd dat ze zelf moeder werd.