Tag archieven: Rijksmuseum Twenthe

Palmezel met Christus | vermoedelijk Zuid Duitsland | 1300-1350

Om een of andere reden was ik door dit beeld gewoon een beetje ontroerd…zo oud, zo mooi en in zo’n goede staat ook nog. De palmezel komt voort uit het “religieus theater”. Op palmzondag, de laatste zondag van de vastenperiode, trok men in processie door de straten. Door Bijbelverhalen te zien, te beleven en na te spelen zou het geloof dichter bij de mensen komen. In de 17de eeuw besloot de Katholieke Kerk dat ze niet langer mochten worden uitgevoerd, omdat het oneerbiedig zou zijn. Gelukkig dat dit beeld toch bewaard is gebleven. De rest van de collectie van het Rijksmuseum Twenthe is zeker ook de moeite waard. Het is het enige museum in Noord- en Oost-Nederland dat zo’n rijke collectie heeft dat het het hele verhaal van de beeldende en toegepaste kunst kan tonen. Een ongebroken lijn, van de middeleeuwen tot en met de 21ste eeuw. Het overgrote deel van de circa 8000 objecten tellende collectie is ook te raadplegen via de Collectie online. Kijk op: www.rijksmuseumtwenthe.nl

Johannes de Doper | Fernando Callego | 1475-1500

Voor de tentoonstelling “Artemisia” bezocht ik voor het eerst Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Het museum is ontstaan uit de collectie van de textielfabrikant Jan Bernard van Heek (tachtig werken – voornamelijk schilderijen – uit de periode vanaf de Middeleeuwen tot en met de negentiende eeuw) en de Oudheidkamer Twente. Het werd ontworpen in 1929 door Anton K Beudt en Karel Muller. In 1930 werd het museum geopend en overgedragen aan de Staat. Vooral de collectie Middeleeuwse kunst vond ik heel bijzonder. Jan van Heek had een voorliefde voor het mystieke en het ambachtelijke van de kunst uit de Middeleeuwen. Tijdens zijn dertig jaar durende directeurschap verrijkte hij het museum met een indrukwekkende collectie Middeleeuwse kunstwerken. Naast schilderijen en sculpturen verzamelde hij reliekschrijnen en oude handschriften.

Susanna en de ouderlingen | Artemisia | 1622

Het thema van een jonge vrouw die eerst bespied en daarna gechanteerd wordt door twee mannen met macht was geliefd onder de zeventiende-eeuwse schilders. Toch deed Artemisia iets anders met het populaire onderwerp dan haar mannelijke voorgangers. Ze schilderde Susanna in een kwetsbare houding. Ze probeert haar lichaam te bedekken met een doek terwijl ze haar blik omhoog wendt, alsof ze wacht tot God tussenbeide komt. Een hele mooie tentoonstelling over Artemisia en haar tijdgenoten in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Er is werk te zien uit onder meer Palazzo Pitti en Uffizi in Florence, Museum Capodimonte uit Napels, maar ook werk uit particuliere verzamelingen wat niet vaak te zien is. “Artemisia. Vrouw & Macht” is nog te zien tot 23 januari 2022. Meer info; www.rijksmuseumtwenthe.nl

Cleopatra | Artemisia | 1625

Artemisia leidt een veelbewogen leven. Als jonge vrouw wordt ze verkracht door haar leermeester, met een langslepende, publieke rechtszaak tot gevolg. Ze ontvlucht Rome en woont achtereenvolgens in Florence, opnieuw in Rome, Venetië en Napels. Ze trouwt met een man, maar is verliefd op een ander en ziet slechts één van haar vijf kinderen overleven tot volwassenheid. Cleopatra was misschien wel de machtigste vrouw uit de wereldgeschiedenis. Zij beroofde zich van het leven door zich te laten bijten door een slang, nadat de romeinse keizer Octavianus Egypte was binnengevallen. Artemisia schilderde Cleopatra vlak voor het moment van de beet. De bek van de slang nadert Cleopatra’s linker tepel, terwijl ze zelf wegkijkt, wachtend op de pijn. Artemisia schilderde de Egyptische koningin naakt, zoals dat in Italië gebruikelijk was geworden.

Madonna met kind | Artemisia | 1611

Een tijdje geleden verbleef ik een paar dagen in het oosten van het land en bezocht daar Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Op dit moment is daar de tentoonstelling “Artemisia. Vrouw& Macht” te zien. Artemisia werd geboren in 1593 in Rome als de dochter van een bekende schilder: Orazio Gentileschi. Daardoor heeft zij, anders dan verreweg de meeste vrouwen in haar tijd, toegang tot enige vorm van onderwijs: zij gaat bij haar vader in de leer om schilder te worden. Al snel blijkt dat zij daar een groot talent voor heeft. Het schilderen is voor haar de sleutel tot een relatief zelfstandig leven. Met haar werk verdient ze een inkomen en verwerft ze aanzien en een mate van vrijheid. Artemisia schilderde dit portret van Maria met het Christuskind in de tijd dat ze zelf moeder werd.